Đột Quỵ

Tổng quan về Đột Quỵ

Đột quỵ là gì?

Đột quỵ xảy ra khi lưu lượng máu đến một phần của não bị gián đoạn hoặc khi có hiện tượng chảy máu đột ngột trong não hoặc trong khoang dưới nhện. Đây là tình trạng khẩn cấp cần sự can thiệp y tế ngay lập tức để ngăn ngừa tổn thương vĩnh viễn. Vì vậy, nếu bạn hoặc người thân có dấu hiệu của đột quỵ, hãy gọi 115 ngay lập tức. Điều trị sớm có thể tăng cơ hội hồi phục.

Ai có thể bị đột quỵ?

Đột quỵ có thể xảy ra với bất kỳ ai, từ trẻ nhỏ đến người lớn, nhưng thường gặp hơn ở những người cao tuổi, với khoảng 2/3 trường hợp xảy ra ở người trên 65 tuổi. Những người có các bệnh lý như tăng huyết áp, tăng cholesterol, tiểu đường típ 2 hoặc rung nhĩ cũng có nguy cơ cao hơn. Người từng bị đột quỵ hoặc có bệnh lý mạch máu như nhồi máu cơ tim cũng có nguy cơ tái phát cao.

Phân loại đột quỵ

Có hai loại đột quỵ chính: đột quỵ thiếu máu và đột quỵ xuất huyết.

1. Đột quỵ thiếu máu não: Xảy ra khi một phần não không nhận đủ oxy và dinh dưỡng do tắc nghẽn lưu lượng máu. Đột quỵ thiếu máu là dạng phổ biến nhất, chiếm khoảng 80% các trường hợp. Nếu máu lưu thông trở lại trước khi gây tổn thương não, tình trạng này được gọi là cơn thoáng thiếu máu não; nếu không, nó dẫn đến nhồi máu não.

2. Đột quỵ xuất huyết: Xảy ra khi có hiện tượng chảy máu bên trong sọ, mà không phải do chấn thương. Đột quỵ xuất huyết thường chia thành xuất huyết não và xuất huyết khoang dưới nhện.

Nguyên nhân gây đột quỵ

• Nhồi máu não: Thường do cục máu đông làm tắc nghẽn mạch máu, nguyên nhân có thể từ xơ vữa động mạch, rối loạn đông máu, rung nhĩ, hoặc các bệnh lý tim mạch khác.

• Xuất huyết não: Nguyên nhân chủ yếu là do tăng huyết áp kéo dài, túi phình động mạch não, hoặc xuất huyết từ khối u não.

Các bệnh lý liên quan đến đột quỵ

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ đột quỵ bao gồm: tăng huyết áp, tăng mỡ máu, rung nhĩ, tiểu đường típ 2, đau nửa đầu, hút thuốc, lạm dụng thuốc, và uống rượu nhiều.

Triệu chứng của đột quỵ

Các triệu chứng phụ thuộc vào vùng não bị ảnh hưởng, bao gồm: yếu hoặc liệt một bên cơ thể, nói khó, thay đổi giọng nói, mất thăng bằng, nhìn mờ, và đau đầu đột ngột. Những triệu chứng này có thể là dấu hiệu của một cơn thoáng thiếu máu não, một dạng đột quỵ nhẹ nhưng cần được cấp cứu ngay.

Dấu hiệu nhận biết nhanh đột quỵ

Nhớ BE FAST để nhận biết các dấu hiệu của đột quỵ:

• Balance: Mất thăng bằng đột ngột.

• Eyes: Nhìn mờ, nhìn đôi, mất thị lực đột ngột.

• Face: Méo mặt, méo miệng.

• Arm: Đột ngột yếu một bên tay (hoặc chân).

• Speech: Thay đổi giọng nói, hoặc không nói chuyện, hoặc trở nên không hiểu lời nói.

• Time: Đến cơ sở y tế nhanh nhất có thể.

Chẩn đoán và điều trị đột quỵ

Đột quỵ được chẩn đoán thông qua thăm khám lâm sàng, hình ảnh học não bộ (CT Scan, MRI) và các xét nghiệm khác. Điều trị đột quỵ cấp bao gồm hai phương pháp chính: tiêu sợi huyết và can thiệp lấy huyết khối bằng dụng cụ. Trong trường hợp đột quỵ xuất huyết, kiểm soát huyết áp và đánh giá tình trạng đông máu là cần thiết, đôi khi cần phẫu thuật.

Diễn tiến và tiên lượng

Đột quỵ có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách. Diễn tiến và tiên lượng phụ thuộc vào loại đột quỵ, vị trí và mức độ tổn thương, cũng như các yếu tố khác như tuổi tác và tình trạng bệnh lý nền.

Xem thêm video về đột quỵ tại: https://www.tiktok.com/t/ZS2FEYUfo/